Emilio Pascual. Na defensa da literatura oral.

EL FANTASMA ANIDÓ BAJO EL ALERO Anaya, 2003. Colección Leer y pensar. Ilustracións Javier Serrano. No estilo do artista, en branco e negro; todas elas son cartas dunha baralla, aquela que o pequeno debuxa para que o avó poida xogar con el o só mentres está no purgatorio. Unha baralla na que as espadas son agullas, os ouros estrelas, os bastos lapis e as copas rosas. Un xogo e unha aposta de gran calidade na que texto e imaxe se enchen de simbolismo e poesía. O libro, unha reivindicación da literatura oral, da contada, da trasmisión da tradición de avós a netos… porque o avó non pode deixar de contarlle todo tipo de historias: as que están ao seu alcance e aquelas que precisan do seu apoio para entendelas, e aínda aquelas que poida que non se entendan, como se recolle naqueles fragmento no que o avó pregunta: “-¿Lo entiendes?” e o neto contesta: “-No, pero me gusta.” Todo se pode contar, todos os libros se poden comentar cun pequeno… iso é o que pensa este avó que foi mestre republicano e agora vive “bajo el alero” convertido nun fantasma que debe andar polo purgatorio (ao entender do pequeno), un fuxido en tempos de posguerra, … O autor entroncaba así con esa literatura que toca cos dedos a memoria histórica e coa alma as historias que nos humanizan...

Emilio Pascual. Unha literatura que reivindica a literatura.

DÍAS DE REYES MAGOS de Emilio Pascual. Premio Lazarillo 1998. Premio Nacional de Literatura Infantil 2000. Publicado por Anaya.

Ilustracións de Javier Serrano con profusión de imaxes de libros. A obra constitúe unha defensa da literatura escrita, da redención a través da lectura literaria. Un libro de libros, de lectores que len para outros ao tempo que se van facendo donos das palabras e das historias… que os van atando para sempre aos libros e á cultura. Un rei mago, varios reis magos, vanlle preparando o camiño do ocio cultural ao adolescente protagonista, salvándoo do risco de abandono escolar e familiar, levándoo a compartir o patrimonio propio da cultura occidental, a converterse en lector. El aprende literatura ao tempo que aprende vida. E conta … “(…) Lo cierto es que mi ciego (…) parecía adivinar cuándo era yo lector de oficio y cuándo quedaba atrapado en algún laberinto de la historia. Si presentía que me acechaba el fantasma del aburrimiento, con una notable destreza simulaba que se acababa el tiempo, y el libro no volvía a aparecer. Otras veces, aunque sabía que me apasionaba -o precisamente por ello-, interrumpía la lectura en el momento más emocionante, como si quisiera asegurarse mi regreso.”

MARCOS S. CALVEIRO: Premio Nacional da Crítica en galego

Gústanos lembrar a Calveiro e as súas incursións na literatura xuvenil (Sari, soñador de mares /Rinocerontes e quimeras) e infantil (O carteiro de Bagdad, XVIII Premio de Literatura Infantil Ala Delta /O canto dos peixes, Premio O Barco de Vapor 24 edición).

Un dos novos valores da literatura infantil e xuvenil galega, como o demostran os premios recibidos en tan curto espazo de tempo, pero tamén a calidade de cada un dos seus libros. Calveiro lembrándonos a Simbad, o mariñeiro dos contos e a fantasía; a ese neno fillo dun carteiro no Bagdad en guerra; a ese outro que recolle quincalla e se fai amigo dun vello mariñeiro co que comparte a preocupación por un mar que xa non o é ou aos rapaces "diferentes" que acompañan ás quimeras do circo.

Podemos ler os seus libros e, tamén, a súa bitácora: Alfaias.

Aledámonos dos seus premios: Irmandade do libro / Premio Nacional da Crítica en narrativa en galego... e os que virán.

Miguelanxo Prado, a banda deseñada na Academia

Recollo

a noticia na prensa:

"A Academia de Belas Artes Nosa Señora do Rosario aprobou o ingreso de Miguelanxo Prado como membro numerario. Prado, proposto polos académicos Xurxo Lobato, Felipe Senén e José Ramón Soraluce, integrarase na sección de Artes da Imaxe, sendo o primeiro autor de banda deseñada que fai parte desta prestixiosa institución galega. A Academia aínda non ten data para o acto de ingreso."

E, con este motivo lembramos un dos últimos traballos deste autor. De Profundis, o libro aparecido despois da longametraxe que nos sorprendera por constituír unha proposta audiovisual de gran orixinalidade ao fusionar pinturas ao óleo dotadas de movemento coa música do compositor Nani García. Era a primeira vez que se traballaba con óleo nunha longametraxe. O propio autor definiuna como un poema visual e musical que non pretende convencer senón suxerir, que non pretende impoñer unha realidade senón conseguir a complicidade sentimental e estética do espectador; o seu aviso a navegantes - espectadores era "A quen lle aburra contemplar un atardecer de 10 minutos resultaralle tediosa".

E despois de poder disfrutalo en cines e de aparecer en formato doméstico, preséntase o libro cun relato ilustrado.

Unha obra na que seguir a traxectora do autor de Trazo de xiz, Quotidiania delirante ou Fragmentos da enciclopedia Délfica e que traballou para Spielberg na serie de debuxos animados Men in Black. Lembremos tamén a súa participación no Proxecto Terra co cómic A mansión dos Pampín ou o seu papel como director do Salón do Cómic Viñetas desde o Atlántico.

A CABEZA DA MEDUSA

Premio Fundación Caixa Galicia de literatura xuvenil 2008, un dos tres White Raven de literatura galega 2009 e un dos cinco finalista dos premios de literatura infantil e xuvenil AELG 2009.

Coller o libro na man e atopar á fotografía de Victoria Dielh na capa. Unha imaxe que sintetiza o texto recollendo o que se podería chamar fotografía escultórica pero non só, porque é fotografía si, escultura tamén e mestura de realidades; algo suxerinte e evocador como porta de entrada a un libro valente dunha escritora que ten demostrado o seu compromiso desde a primeira publicación. Marilar Aleixandre enfronta o tema da violación dunhas adolescentes á volta dunha festa e faino con todas as consecuencias, relatando paso por paso as situacións polas que han de pasar, todas elas co denominador común da vergonza – culpabilidade que semella deben sentir elas e non quen comete o delito. A identidade de quen o fai, as dúbidas nas que se debaten as violadas, o intento de mercalas, a xustiza que semella cega e xorda algunha vez, o sensacionalismo da prensa… O relato vai camiñando por esas rutas mentres as citas relacionadas coa historia da Medusa o acompaña. Onte e hoxe, no mito e na realidade, as mulleres pagan polo que outros cometeron co horror de vivir cunha melena de serpes e coa soidade dunha mirada que mata. Un bo libro dunha boa autora. Un libro para ler, para traballar igualdade, para reflexionar e falar … falar.